Sinds dat Elaine Aron de term Highly Sensitive Person heeft geïntroduceerd is er gelukkig al veel onderzoek gedaan naar hoogsensitiviteit. In eerste instantie schrijft Elaine Aron over stille, teruggetrokken en verlegen sensitieve personen. Ook de woorden angstig, geremd en zenuwachtig komen voorbij. Het beeld van hoogsensitieve mensen is vaak ten onrechte daaruit ontstaan. Echt jammer want dat is niet altijd hoe hoogsensitiviteit eruit ziet. Er komen ouders in mijn praktijk die zeggen dat hun kind echt niet hoogsensitief kan zijn want ze is heel sociaal en spreekt veel af. En toch kan ze dan best hoogsensitief zijn.
Iedereen is uniek
Uit wetenschappelijk onderzoek is naar voren gekomen dat er verschillen zijn in hoogsensitiviteit. Je bent namelijk niet je hoogsensitiviteit. Je karakter wordt gevormd door meerdere factoren. Ieder persoon, ieder individu is uniek. Dit komt omdat iedereen zijn of haar eigen karakter heeft. Het karakter wordt omschreven middels karaktereigenschappen. Hoogsensitiviteit is ook zo’n eigenschap. Evenals introvert of extravert. Bepaalde eigenschappen zijn aangeboren en erfelijk aangelegd. Bij jonge baby’s kun je dat al vroeg merken en deze eigenschappen zijn dan ook niet te veranderen. Echter door opvoeding en ervaring kan je deze eigenschappen wel verder vormgeven. Heb je bijvoorbeeld de eigenschap volhardend dan kan dat heel positief zijn als je leert dat je ondanks je volhardende houding ook rekening houdt met je omgeving. Leer je dat niet dan kan deze eigenschap negatief naar voren komen.
High Sensation Seeker (HSS)
Als we naar hoogsensitief kijken dan zijn er duidelijk 2 soorten hoogsensitieve eigenschappen die sterker aanwezig zijn. Degene die juist de rust op zoekt en degene die juist de prikkels opzoeken. 1 eigenschap heeft dan meestal de overhand. De prikkelzoeker wordt ook High Sensation Seeker (HSS) genoemd.
Een prikkelzoeker houdt van mensen om zich heen. Het is een ontdekker en wordt blij van nieuwe mensen ontmoeten. Zij gaan graag op reis. Zij zien veel kansen en mogelijkheden echter zijn ook weer snel afgeleid omdat ze weer een nieuwe uitdaging zien. Deze prikkelzoekers zitten vaak in het hoofd en denken zo snel dat andere ze niet bij kunnen houden. Een prikkelzoeker kan echter zo enthousiast worden en op gaan in wat ze doen dat ze zichzelf voorbij lopen. Ze gaan over hun grenzen en missen alle lichamelijke signalen om rust te nemen. Ze gaan dan in de overprikkeling. Lees hier tips hoe om te gaan met overprikkeling
De prikkelzoeker kan echter ook in onderprikkeling schieten. Ik ben zelf een hele duidelijke prikkelzoeker en wanneer ik te weinig uitdaging voel, te weinig mensen spreek, nieuwe ontwikkelingen zie dan wordt ik moe en lamlendig. Er komt dan niks meer uit mijn handen. Daardoor krijg ik het gevoel dat ik te weinig doe wat weer stress met zich meebrengt.
De prikkelzoeker heeft dus voldoende uitdaging nodig en rust wat het lastig maakt om de balans te zoeken. Wanneer ik in balans ben dan presteer ik optimaal. Ik kan heel veel werk verrichten, leuke dingen doen, leuke enthousiaste en inspirerende mensen spreken. Mijn hoofd werkt dan ook veel sneller.
Strong willed
Deze eigenschap wil ik toch nog even los noemen. Je leest het de laatste tijd veel in de kindercoaching. In de onderzoeken valt deze eigenschap onder de High Sensation Seeker en wordt de term verder niet genoemd. Ik wil jullie er echter wel over informeren omdat ik steeds meer ouders in mijn praktijk hoor over deze eigenschap en niet precies weten hoe ze daar mee om moeten gaan.
In het boek “Het Hooggevoelige kind met een sterke wil” van Janneke van Olphen wordt het heel goed omschreven. Even een paar kenmerken van Strongwilled kinderen; ze zijn niet graag alleen, weten heel duidelijk wat ze willen, willen het graag zelf bepalen, zijn ondernemend, kunnen heel blij/enthousiast zijn, ongeduldig! (understatement 😉), driftig als het niet gaat zoals hij wil…. Ik kan zo nog wel even doorgaan. Door de combinatie met hoogsensitiviteit zijn deze kinderen op school extravert en sociaal en worden vaak op handen gedragen. Ze luisteren daar goed. Thuis is echter een ander verhaal. Daar barst de bom. Ze zijn verbaal sterk en hun lieve, tedere kant wordt soms opzij geschoven door hun wilskrachtige kant.
Bij deze kinderen zie je heel duidelijk dat het emmertje overloopt. Ze kunnen het ene moment super enthousiast zijn en het volgende moment totaal overstuur. Hoogsensitieve kinderen beleven hun emoties intenser alleen hebben ze nog niet geleerd hoe je je emoties kan reguleren. Daardoor overvalt het ze zowel de boosheid als het verdriet.
Bij strongwilled kinderen is de benadering heel belangrijk. Boos worden werkt eerst als een rode lap en daarna heb je een heel verdrietig kind. Duidelijkheid, structuur en grenzen is het beste. Daarbinnen kunnen ze zich vrij bewegen. Geef ze daarom 2 keuzes om uit te kiezen. Strongwilled kinderen zijn heel vindingrijk als ze hun zin willen hebben. Wees consequent nee is nee. Dat zal je vurige draakje niet leuk vinden. Wacht tot de rust weer terug is en ga daarna erkenning geven aan zijn gevoel. “Je vond het lastig hè dat je het filmpje niet af mocht kijken ? Ik zag het. Het was zeker een heel leuk filmpje. En dan worden we ook nog boos op elkaar dat is niet fijn hè.” Erkenning heeft tijd nodig. Het ene kind meer dan het andere. Het boek “Draakje Vurig” is echt een aanrader om met je kind te lezen.
Ik hoop jullie hiermee wat meer informatie te hebben gegeven. Door jezelf en je kind goed te leren kennen, weet je namelijk ook wanneer je in je kracht staat en wat je valkuilen zijn.
Bron: Janneke van Olphen www.gevoeligheidgrootbrengen.nl